بررسی تاثیر هم‌زمان اکسین و تیامین بر میزان فعالیت آنزیم فنیل‌آلانین‌آمونیالیاز و محتوای ترکیبات فنلی در دو مرحلة رشد رویشی گیاه سویا (Glycin max)

سویا (Glycin max L.) گیاهی سرشار از پروتئین، چربی‌های غیر‌اشباع، ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی است که نقش مهمی در سلامت انسان دارد. ایندول 3-­بوتیریک اسید (IBA) از تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بوده  که در تولید ترکیبات فنلی و افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی گیاه نقش بسزایی دارد. تیامین نیز از ویتامین‌های مهم گیاهی در تقویت سیستم دفاعی و افزایش مقاومت به تنش‌های محیطی است. با‌توجه‌ به اثر هورمون اکسین و تیامین بر تولید ترکیبات فنلی با ویژگی آنتی‌اکسیدانی در مراحل رشد، هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثر این دو ترکیب بر دو مرحلة رشد رویشی گیاه سویا و تغییرات ترکیبات فنلی جهت ایجاد ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بیشتر در مقاومت به تنش‌های محیطی است. به‌این‌منظور بذرهای سویا، رقم DPX کاشته شدند و گیاهان در قالب طرح فاکتوریل با سه غلظت صفر، 10و 50 میکرو‌مولار ایندول 3- بوتیریک اسید و سه غلظت صفر، 50 و 200 میکرو‌مولار تیامین تیمار شدند. اندازه‌‌گیری ترکیبات فنلی کل، آنتوسیانین و رنگیزه‌ها در برگ انجام شد. نتایج نشان دادند که کاربرد هم‌زمان اکسین و تیامین، محتوای فنلی و کاروتنوئید را در هر‌دو مرحله به‌طور معنی‌داری افزایش داد. کاربرد اکسین به‌تنهایی کاهش معنی‌دار محتوای آنتوسیانین را در هر‌دو مرحله سبب شد؛ اما بر محتوای فنلی تاثیر معنی‌داری نداشت. به‌طور‌کلی، فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL)، محتوای فنلی و آنتوسیانین در مرحلة 9 برگی نسبت به3 برگی افزایش بیشتری داشته است. این نتایج بیان‌کنندة تاثیر هم‌زمان اکسین و تیامین بر محتوای ترکیبات فنلی در مراحل مختلف رشد رویشی و افزایش قدرت دفاعی گیاه است.